JOINT OPERATIONAL PROGRAMME - BLACK SEA BASIN 2014-2020
Silk Road Local Culture – SILC
Έργο: Κοινό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Λεκάνης Μαύρης Θάλασσας 2014-2020
υπ’ αριθμ. 99372/31-08-2018 Σύμβαση Επιδότησης
Ιστορικά, ο Δρόμος του Μεταξιού χρησίμευε ως γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ενώνοντας διαφορετικούς πολιτισμούς κατά μήκος των διαδρομών του. Αναγνωρισμένος ως η «μεγαλύτερη διαδρομή στην ιστορία της ανθρωπότητας», ο αρχαίος Δρόμος του Μεταξιού υπήρξε ένα σημαντικό όχημα για το εμπόριο μεταξύ των αρχαίων αυτοκρατοριών της Κίνας, της Ινδίας, της Περσίας και της Ρώμης, μέσω ενός πολύπλοκου δικτύου χερσαίων και θαλάσσιων διαδρομών. Η ιστορική διαδρομή του Δρόμου του Μεταξιού ήταν ένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων και πολιτισμών, εμπνέοντας την ανταλλαγή αγαθών, τεχνογνωσίας, τεχνολογίας, θρησκείας και ιδεών για την τέχνη, την επιστήμη και τη φιλοσοφία, σε αυτό που θεωρείται ως η «μεγαλύτερη πολιτιστική ανταλλαγή στην ιστορία της ανθρωπότητας».
Με την πλούσια και ποικιλόμορφη πολιτιστική του κληρονομιά και τον πλούτο των φυσιοτουριστικών αξιοθέατων, ο δρόμος του μεταξιού προσφέρει σήμερα στους επισκέπτες την ευκαιρία να γνωρίσουν ένα μοναδικό δίκτυο προορισμών πολιτιστικής κληρονομιάς, ακολουθώντας τα βήματα μερικών από τους πιο αναγνωρισμένους εξερευνητές του κόσμου, όπως ο Μέγας Αλέξανδρος και Marco Polo[1]. Σήμερα, ο Δρόμος του Μεταξιού είναι ένα πλούσιο σύνολο τουριστικών προορισμών και προϊόντων που βασίζονται στη μοναδική και εξαιρετικά πλούσια κληρονομιά, φύση και παραδόσεις δεκάδων ξεχωριστών ιστοριών, λαών και πολιτισμών, σε όλη τη διαχρονική διαδρομή, καλωσορίζοντας τώρα τους επισκέπτες. Ως εκ τούτου, ο ιστορικός Δρόμος του Μεταξιού αναβιώνει και πάλι ως ανερχόμενος πολιτιστικός τουριστικός προορισμός, με πολλές χώρες, με πλούσια φυσική και πολιτιστική κληρονομιά. Η αναβίωση του Δρόμου του Μεταξιού στη σύγχρονη προοπτική του περιλαμβάνει και ενθαρρύνει τη δημιουργία νέων τουριστικών ροών ανεξάρτητων ταξιδιωτών, που επιδιώκουν να γνωρίσουν διαφορετικούς πολιτισμούς και εναλλακτικές μορφές τουρισμού, παρεκκλίνοντας από το σχήμα του μαζικού τουρισμού.
Το έργο Silk Road Local Culture-SILC εστιάζει στην πολιτιστική δικτύωση του Silk Road στην περιοχή της Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας, μια περιοχή με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Το αποτέλεσμα του έργου θα είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ των εταίρων της SILC, και συγκεκριμένα:
- Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Επιτροπή Ερευνών – Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας, Σχολή Οικονομικών Επιστημών, LP, Α.Π.Θ.
- Κρατικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ανώτατης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης «Ρωσο-Αρμενικό Πανεπιστήμιο», PP2, RAU
- University of Economics – Varna, PP3, UE-Varna
- International Center for Social Research and Policy Analysis, PP4, ICSRPA
- National Association for Rural, Ecological and Cultural Tourism, Tulcea Branch, PP5, A.N.T.R.E.C. Υποκατάστημα Tulcea
Η λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας, καθώς και οι περιοχές μελέτης του έργου SILC, στο σταυροδρόμι των πολιτισμών, μοιράζονται μια πλούσια και ποικιλόμορφη πολιτιστική κληρονομιά και διατηρούν ισχυρά πολιτιστικά πλεονεκτήματα σε διάφορους κόμβους που πρέπει να διατηρηθούν. Αρκετά περιφερειακά υλικά και άυλα πολιτιστικά αγαθά έχουν καταγραφεί επιπλέον ως κληρονομιά της ανθρωπότητας και αυτός ο πλούτος πολιτιστικής ποικιλίας προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για διαπεριφερειακή συνεργασία.
Σε αυτή τη γραμμή το έργο SILC ακολουθεί υφιστάμενες πολιτικές και στρατηγικές που αφορούν την περιοχή παρέμβασης. Συγκεκριμένα, δύο χώρες του προτεινόμενου έργου, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, αποτελούν μέρος της Μακροπεριφέρειας του Δούναβη. Σε αυτή τη στρατηγική το έργο συνδυάζεται με τον πρώτο πυλώνα για τον Πολιτισμό και τον Τουρισμό, συγκριτικό πλεονέκτημα για τη Μακροπεριφέρεια.
Επίσης, ένα άλλο πλαίσιο που αγκαλιάζει το έργο SILC είναι η Ανατολική Εταιρική Σχέση της Ευρωπαϊκής Γειτονίας. Είναι η πιο σημαντική στρατηγική, ειδικά όσον αφορά την περιοχή παρέμβασης του έργου SILC. Περιλαμβάνει την ενίσχυση των σχέσεων της ΕΕ (συμπεριλαμβανομένων των εταίρων του έργου SILC, Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία) με χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης (συμπεριλαμβανομένων των εταίρων του έργου SILC, Αρμενία και Γεωργία). «Η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος των περιφερειών και των πόλεων, η διασύνδεση, η κινητικότητα και οι επαφές ανθρώπων με ανθρώπους» ανοίγουν νέες προοπτικές συνεργασίας και αποτελούν τις βασικές προτεραιότητες τόσο της Στρατηγικής όσο και του έργου SILC, που θα επιτευχθούν μέσω της τουριστικής αξιοποίησης στο Προορισμοί του Δρόμου του Μεταξιού.
Τέλος, το έργο SILC ασχολείται με τον τουρισμό. Το τουριστικό δυναμικό στην περιοχή της λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας είναι πλούσιο και διαφοροποιημένο. Παρόλο που τα περιεκτικά περιφερειακά δεδομένα είναι περιορισμένα, φαίνεται ότι ο αριθμός των διεθνών επισκεπτών στην επιλέξιμη περιοχή της Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας έχει διευρυνθεί. Η συνεχής επέκταση και διαφοροποίηση του τουρισμού τις τελευταίες δεκαετίες στην περιοχή της Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας σημαίνει ότι ο τουρισμός έχει γίνει ένας από τους μεγαλύτερους και ταχύτερα αναπτυσσόμενους οικονομικούς τομείς στην περιοχή και αναμένεται ακόμη να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια. Ως εκ τούτου, με την υλοποίηση του έργου SILC και την ανάπτυξη ενός νέου προϊόντος πολιτιστικού τουρισμού, μπορεί να δημιουργηθούν συμπληρωματικότητα σε αυτήν την περιφερειακή συνεργασία και να επιλυθεί μία εδαφική πρόκληση.
Επιπλέον, το έργο SILC είναι συνεπές με τις ακόλουθες συνέργειες:
Western Silk Road Initiative UNWTO / EU: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO) ξεκίνησε το 1993 το Πρόγραμμα Δρόμου του Μεταξιού, μια πρωτοβουλία συνεργασίας που αποσκοπεί στην ενίσχυση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης κατά μήκος της ιστορικής διαδρομής του Δρόμου του Μεταξιού, με στόχο τη μεγιστοποίηση των οφελών της τουριστικής ανάπτυξης για τοπικές κοινότητες του Δρόμου του Μεταξιού, ενθαρρύνοντας παράλληλα τις επενδύσεις και προάγοντας τη διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της διαδρομής. Το 2016, ο UNWTO σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εγκαινίασε την Πρωτοβουλία Τουριστικής Ανάπτυξης του Δυτικού Δρόμου του Μεταξιού (WSR), ένα κοινό τουριστικό έργο, βασικό τμήμα του Προγράμματος Δρόμου του Μεταξιού. Η πρωτοβουλία WSR στοχεύει στην αναζωογόνηση της κληρονομιάς του Δρόμου του Μεταξιού που βρίσκεται στην ευρωπαϊκή περιοχή, από την Κασπία Θάλασσα, γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα και κατά μήκος τμημάτων της λεκάνης της Μεσογείου.
Έργο Τουριστικής Στρατηγικής για τους Διαδρόμους του Δρόμου του Μεταξιού UNWTO / UNESCO: Το 2014, η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς ενέγραψε ένα τμήμα του δικτύου των Δρόμων του Μεταξιού που υποβλήθηκε από το Κιργιστάν, την Κίνα και το Καζακστάν στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO) και ο Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO), μαζί με εμπειρογνώμονες σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς και τουρισμού από τις πέντε συμμετέχουσες χώρες, αναπτύσσουν μια ολοκληρωμένη και βιώσιμη στρατηγική τουρισμού Silk Roads Heritage Corridors με επίκεντρο δύο διαδρόμους πολιτιστικής κληρονομιάς διασχίζοντας πέντε χώρες: Κίνα, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν. Η κοινή στρατηγική UNESCO/UNWTO, η οποία αντιμετωπίζει τις πρωταρχικές αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, της κοινοτικής ανάπτυξης, της διαχείρισης και της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, ακολουθεί χρόνια πρωτοποριακής έρευνας που πραγματοποιήθηκε από την UNESCO, το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS) και το University College London (UCL).
Silk Road Bloggers Ch@llenge 2012 UNWTO / WTM: Τον Σεπτέμβριο του 2013, η Δημοκρατία της Αρμενίας φιλοξένησε τους νικητές του Silk Road Bloggers Ch@allenge, μιας διεθνούς εκδήλωσης που σχεδιάστηκε για να ενισχύσει την παρουσία του Silk Road στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τη συμμετοχή bloggers κορυφαίων ταξιδιών σε έναν διαγωνισμό για τη δημιουργία του καλύτερου διαδικτυακού ταξιδιωτικού ιστολογίου στον Δρόμο του Μεταξιού.
Δίκτυο Μαύρης Θάλασσας για Αειφόρο Τουρισμό BS NTS - Στρατηγικές για κοινό τουριστικό μάρκετινγκ και ανάπτυξη στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας: Το έργο στοχεύει στην επίτευξη ισχυρότερης περιφερειακής εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ των περιοχών της Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας για αειφόρο τουριστική διαχείριση και κοινή στρατηγική μάρκετινγκ. Η κοινοπραξία αποτελείται από εταίρους από τη Γεωργία, την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Ουκρανία, τη Δημοκρατία της Μολδαβίας και την Τουρκία.
Το Κοινό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας 2014-2020
Το έργο «SILC – Silk Road Local Culture» περιλαμβάνεται στο Κοινό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Black Sea Basin 2014-2020, ένα σημαντικό πρόγραμμα στο πλαίσιο του Προγράμματος Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας 2014-2020 ως μέρος της Διασυνοριακής Συνεργασίας (CBC) της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκό Μέσο Γειτονίας (ENPI) 2014-2020 - Έγγραφο προγραμματισμού για τη στήριξη της ΕΕ στη διασυνοριακή συνεργασία ENI (2014-2020).
Ο ευρύτερος στόχος του Προγράμματος είναι η «βελτίωση της ευημερίας των ανθρώπων στις περιοχές της Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας μέσω της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινής προστασίας του περιβάλλοντος». Στόχος του είναι να δημιουργήσει μακροχρόνιους διαπεριφερειακούς δεσμούς εντός της Λεκάνης του Ευξείνου Πόντου χρηματοδοτώντας έργα που θα πρέπει να αποφέρουν σαφή αντίκτυπο και οφέλη στη διαπεριφερειακή συνεργασία και που θα καταδεικνύουν τη βιωσιμότητα των ενεργειών τους, τις συνέργειες και τη συμπληρωματικότητα με άλλες δράσεις στον ίδιο τομέα.
Σύμφωνα με το έγγραφο προγραμματισμού ENI CBC, το πρόγραμμα περιλαμβάνει έξι «Κοινούς Δείκτες Εκροών» (COI) ENI CBC, που αναπτύχθηκαν για να αυξηθεί η λογοδοσία και να διευκολυνθεί η αναφορά προόδου σε επίπεδο μέσου.